نتایج منتشر شده انتخابات انگلیس نشان میدهد که هیچ حزبی اکثریت کرسیهای پارلمان را بهدست نیاورده است و پارلمان "معلق" شکل گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری، تحلیلی باز انتخابات، به نقل از بیبیسی، بر این اساس ترزا می، نخست وزیر انگلیس در کسب اکثریت شکست خورده است. حزب محافظهکار که در پارلمان قبلی اکثریت را در اختیار داشت، اکنون این اکثریت را از دست داده و برای باقی ماندن در قدرت مجبور به ائتلاف است. جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر که جایگاه دوم انتخابات را دارد، خواهان استعفای می شده است.
ائتلاف چیست؟
ائتلاف یعنی دو یا چند حزب توافق کنند با هم دولت تشکیل بدهند، و پستهای وزارتی را تقسیم کنند. این اتفاق عموما زمانی میافتد که هیچ حزبی نماینده کافی برای آنکه مطمئن باشد طرحهایش در پارلمان تصویب میشود، نداشته باشد.
در پارلمان 'معلق' حتما باید ائتلافی صورت گیرد؟
نه. ائتلاف تنها گزینه ممکن نیست. دولت باید نشان بدهد که میتواند "اعتماد مجلس عوام را جلب کند"، یعنی میتواند آنقدر رای جمع کند که اگر مخالفان دولت خواستند رای عدم اعتماد بدهند، نتوانند.
ممکن است حزبی تصمیم بگیرد دولت اقلیت تشکیل بدهد، به این معنی که همه پستهای وزارتی را به نمایندگان خودش بدهد، اما برای تصویب طرحهایش روی رای سایر احزاب حساب کند.
در این حالت اینکه آرای لازم چگونه جمع میشود، به خود احزاب بستگی دارد. قانونی که تعیین کند دو یا چند حزب چگونه باید به توافق برسند وجود ندارد.
تا چه مدت ترزا می در مقام نخست وزیری باقی میماند؟
حاصل گفتگوی دو یا چند حزب میتواند پیمان رسمی باشد، یعنی توافق کنند که به طرحها رای یکسان بدهند. یا اینکه دولت در هر مورد سعی کند حزبهای دیگر را راضی کند رای همسو بدهند.
"اعتماد و پشتیبانی" یعنی چه؟
اگر ائتلافی صورت نگیرد ممکن است توافق سستتر و غیررسمیتری شکل بگیرد. این نوع توافق "اعتماد و پشتیبانی" خوانده میشود.
"اعتماد" اشاره به قولی است که حزب کوچکتر به حزبی که دولت تشکیل داده میدهد، و طبق آن اگر مخالفان بخواهند رأی عدم اعتماد بدهند، از دولت حمایت میکند. "پشتیبانی" هم اشارهای است به نقش حزب کوچکتر برای تصویب بودجههای سالیانه دولت.
خاصیت این قرار این است که دولت اقلیت مدام نگران رأی عدم اعتماد پارلمان نیست. در ازای این آسودگی و ثبات باید در نوشتن طرحها (پیش از آنکه طرح به صحن مجلس عوام بیاید) با آن حزب یا احزاب کوچکتر مشورت کند.
چه کسی اول مأمور تشکیل دولت میشود؟
هر نخستوزیر تا زمانی که به ملکه نگفته از مقامش کناره میگیرد، نخستوزیر است. و فقط زمانی از نخستوزیر "انتظار میرود" استعفا کند که محرز شده باشد نمیتواند در مجلس عوام اکثریت بسازد.
بنابراین اگر ترزا می فکر کند میتواند حمایت مؤثر اکثریت را جلب کند، حق دارد در قدرت بماند. (یا در واقع لازم نیست استعفا کند.)
دولت فعلی حق دارد تا تشکیل پارلمان جدید و وزنکشی در مجلس عوام صبر کند ولی اگر مشخص شود که از حمایت نمایندگان برخوردار نیست و جایگزین مشخصی وجود دارد باید استعفا دهد.
اگر احزاب برای تشکیل دولت به توافق نرسند، باید یک بار دیگر در کشور انتخابات برگزار شود.
آیا پارلمان فاقد اکثریت در انگلیس سابقه دارد؟
در سال ۱۹۷۴ ادوارد هیث، نخست وزیر محافظهکار وقت به دلیل درگیری با اتحادیهها انتخابات مجددی برگزار کرد.
حزب کارگر با ۳۰۱ کرسی پیروز شد اما هنوز ۱۷ کرسی برای احراز اکثریت در مجلس عوام کم داشت. محافظهکاران دارای ۲۹۷ کرسی بودند اما بیشترین سهم را در رایگیری داشتند.
لیبرالها با تنها ۱۴ کرسی در توازن قدرت نقشی نداشتند.
ادوار هیث به مدت ۴ روز و تا وقتی که به این نتیجه رسید که نمیتواند یک دولت ائتلافی تشکیل دهد، در دفتر نخستوزیری باقی ماند. او تشکیل ائتلاف را به جرمی تروپ، رهبر حزب لیبرال پیشنهاد داد. این به عنوان قدردانی محافظهکاران از سیستم "رایگیری نمایندگی تناسبی" لیبرالها تلقی شد.
هیث نتوانست بر عهد خود وفادار بماند، او هفت کرسی از کابینه محافظهکارش را به نمایندگانی از اعضای حزب وحدت طلب اولستر ایرلند شمالی نیز پیشنهاد داد، نمایندگانی که با داشتن ۱۱ کرسی و با اتحاد چند حزب،"شورای وحدت طلبان اولستر ایرلند شمالی" را تشکیل داده بودند.
ولی این شورا خواستار ۱۱ کرسی در کابینه او شد. آقای هیث با این درخواست مخالف ورزید زیرا این در عمل به معنی واگذاری کابینه به ایان پیسلی بود - نماینده ای از حزب وحدت طلب دموکراتیک که اشتراک قدرت اجرایی در ایرلند شمالی مصوب ژانویه ۱۹۷۴، را نپذیرفته بود.
ادوارد هیث استعفانامه خود را تسلیم کرد. به دنبال آن هارولد ویلسون از حزب کارگر یک کابینه حداقلی تشکیل داد که تا اکتبر همان سال و تا برگزاری انتخاباتی دیگر دوام آورد