«رو در رو» برنامه سیاسی و فرهنگی شبکه چهار سیما این هفته به بهانه صدور رأی موقت دیوان لاهه با حضور محسن اسلامی استاد دانشگاه و مهدی حسینی حقوقدان و مشاور یونسکو در ایران به موضوع خروج آمریکا از عهدنامه مودت و موقعیت این کشور در مقابل سازمان‌های بین‌المللی پرداخت.

  به گزارش پایگاه خبری، تحلیلی باز انتخابات، در این برنامه بیان شد که آمریکا از معهدات بین‌المللی خارج می‌شود و به تعهدات خود عمل نمی‌کند و انتخابات پیش روی کنگره تعیین کننده چهره جدید ترامپ است که افسار گسیخته یا محصور شود و هم اینک 23 کشور در کلوپ تحریم‌های آمریکا هستند.

محسن اسلامی استاد دانشگاه در این برنامه به عهدنامه مودت میان ایران و آمریکا اشاره کرد و گفت: ایران به جهت خروج آمریکا از برجام دو دادخواست به دیوان لاهه داد. یک عهدنامه‌ای بین ایران و آمریکا از 1334 شمسی به مدت 10 بین ایران و آمریکا وجود داشت و خروج آمریکا از برجام با عهدنامه مودت استکاک داشت. در آن زمان آمریکا در ایران کودتا کرد و پس از آن عهدنامه مودت را امضاء کردند. در دوره‌ای هستیم که ترامپ در آمریکا بر سر کار است و به عهدنامه کمترین تعهدی دارد.اینکه جمهوری اسلامی ایران به عهدنامه‌ای استناد کرده از جهت حقوقی ارزش بالایی دارد.

احکام لاهه برای طرفین دعوا لازم الاجراست

مهدی حسینی حقوقدان و مشاور یونسکو در ایران نیز در ادامه بحث به موضوع ماهیت و کارکرد دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه پرداخت و بیان کرد: دیوان داوری پس از جنگ جهانی منحل شد و این دیوان شکل گرفت و فرآیند رسیدگی در لاهه با فرآیندهای قضایی که با آن آشنا هستیم متفاوت است. ابتدا دیوان صلاحیت خود را رسیدگی می‌کند.

وی ادامه داد: دادخواست خود را به دیوان ارائه دادیم و تبادل لوایح هم انجام شد و آمریکا اعتراض کرد که دیوان صلاحیت رسیدگی به این موضوع را ندارد و دیوان بررسی مجدد کرد و اعلام کرد صلاحیت رسیدگی داد و دستور موقت صدر کرد و دستور توقف عملیات اجرا را به دولت آمریکا ابلاغ کرد و مورد اعتراض دولت آمریکا واقع شده است.

حسینی در مورد الزام به اجرای آرای دیوان لاهه گفت:کشورهایی که دعوای خود را به دیوان ارائه دادند احکام برای آن کشورها لازم الاجراست و البته رسیدگی دیوان در ابتدا لازم الاجرا نیست.

23 کشور در کلوپ تحریم آمریکا

اسلامی در رابطه با محکومیت آمریکا عنوان کرد: در دو سال اخیر ورود هیئت حاکمه جدید است و قدرت نرم آمریکا یا همان قدرت هوشمند آمریکا کاهش داشته و محدود شده و گرایش دموکرات‌ها ضد این مواضع ایجاد شده و تصویر جدید از آمریکا شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: دادخواست ایران مبنی بر زیر سوال رفتن عهدنامه مودت با خروج از برجام و دادخواست توقف برجام دادخواست‌های عجیبی نبود و فضایی که در دنیا ایجاد شد، چالش‌های کشورها در مقابل آمریکا بود که 23 کشور را آمریکا در کلوپ تحریم‌ها قرار داد و متغیرهای متعددی موجب شد تا موقعیت آمریکا تغییر کند و حکم موقت به نفع ایران صادر شود.

ماندن در تعهدات بین‌المللی منافع بین‌المللی را تامین می‌کند

حسینی در مورد تلاش آمریکا در مقابل رای موقت دیوان لاهه عنوان کرد: به قدری بندهای عهدها شفاف است و نیازی به نگاه عمقی به موضوع نیست و حقوقدانان آمریکا می‌دانستند که این عهدنامه و صلاحیت دیوان لاهه در رسیدگی به دادخواست ایران وجود دارد.

وی تاکید کرد: برای ساختن آینده دولت‌ها باید به تعهدات خود پایبند باشند و ماندن در عهدنامه شاید منافع آمریکا را تامین نکند اما منافع بین‌الملل را تامین می‌کند.

پمپئو سیاست‌های آمریکا را عجولانه اعمال کرد

اسلامی استاد دانشگاه عنوان کرد: آمریکا در دیوان باخته و پمپئو با خروج عجولانه سیاست‌های آمریکا را اعمال کرد و اگر دیوان آنها را محکوم کند و به دلیل خروج از معاهدات آمریکایی ها اعلام موضع کردند و نشان می‌دهد که بر اساس رویه موجود در دیوان آمریکا اگر نپذیرد رای دیوان به شورای امنیت ارجاع می‌شود و آمریکا آنجا وتو می‌کند که البته این پروسه طول می‌کشد و خروج آمریکا از عهدنامه مودت برای ایران پیروزی بود و ما در یک دادگاه بین‌المللی رای خواهیم گرفت و ارزشمند است. اگر آمریکایی‌ها در صدد اجماع سازی علیه ایران باشند آراء بین‌المللی اینچنین می‌تواند به ایران کمک کند.

ترامپ آمریکا را از چند سازمان بین‌المللی خارج کرد

حسینی در توضیح حق وتو اعضاء در برابر ارجاع آراء دیوان به امنیت گفت: این همواره چالش دیوان بین‌المللی دادگستری بوده است و رای نهایی دیوان بلااستثنا مورد اعتراض دیوان واقع می‌شود و ما باید به تعهد و اصل مفد پیمان مودت برگردیم و اگر دعوایی با آمریکا داشتیم ابتدا بر اساس اصول دیپلماتیک پیش رویم و اگر نتیجه نداد به دیوان و شورای امنیت برویم.

وی خاطرنشان کرد: از آنجا که رای لاهه برای موضوع دو کشور است در شورای امنیت رای گیری نمی‌شود و ما می‌توانیم بر اساس عهدنامه مودت فرصت یکساله را برای استقرار دعوا با آمریکا داریم و اگر در این یکسال رای صادر شد، آمریکا نمی‌تواند از رای استنکاف کند.

این استاد دانشگاه در مورد خروج آمریکا از سازمان‌های بین‌المللی نیز عنوان کرد: ترامپ از وقتی آمده از چند نهاد بین‌المللی خارج شده که یکی از آنها شورای حقوق بشر سازمان ملل بوده است و مدعی است که چرا شورای حقوق بشر مدام قطعنامه صادر می‌کند و علیه اسرائیل قطعنامه صادر می‌کند و یا از توافقنامه زیست محیطی پاریس در مورد انتشار گازهای گلخانه‌ای خارج شد. آمریکا از برجام هم خارج شد. همچنین از قطعنامه مهاجران خارج شد و می‌خواهد از توافق مهاجرت مکزیک هم خارج شود.

دوره ترامپ دوره طلبکاری است

اسلامی یادآور شد:دوره ترامپ دوره طلبکاری است و با وجود ایجاد ناامنی و استفاده از منابع کشورها مدعی است که سواری مجانی داده است و دقیق‌ترین سمبل طلبکاری ترامپ خروج از معاهدات بین‌المللی است که معتقد است بیشترین هزینه‌ها را نسبت به سایر کشورها پرداخت کرده و اینک چالشی در این رابطه در آمریکا وجود دارد و انتخابات کنگره تعیین کننده این است که ترامپ افسارگسیخته یا ترامپ محصور را شاهد باشیم و تغییرات کابینه ترامپ بیانگر تشدید چالش‌های آمریکا است.

ایران پنح استناد به عهدنامه مودت داشته

حسینی همچنین در مورد غرامت‌های حادثه 11 سپتامبر و بلوکه شدن دارایی‌های ایران در آمریکا گفت:از دیروز دیوان رسیدگی به این موضوع را رسیدگی کرده و پنجمین استناد ایران به عهدنامه مودت در دیوان انجام شد و البته اختلاف نظرهایی مبنی بر رسیدن به دستور موقت دادخواست در این پرونده وجود دارد.

بلوکه شدن اموال ایران با لابی یهود بود

اسلامی در مورد رای دادگاه داخلی آمریکا مبنی بر بلوکه شدن اموال ایران اظهار کرد: این موارد از لابی‌های یهود است و دعاوی سیاسی است و این آراء به این شکل صادر شده و جمهوری اسلامی در این موارد مظلوم است و به محاکم آمریکا ورودی ندارد.

وی به خرید تجهیزات پلیس آمریکا از اموال بلوکه شدن ایران و لیبی و سوریه اشاره و عنوان کرد: این نشان دهنده مظلومیت جمهوری اسلامی است و البته استراتژی ترامپ خطرناک است و بر انزوای ایران پایه‌گذاری شده و دو پایه دیگر آن تضعیف جمهوری اسلامی و بخش سوم در جای دیگری باید بحث شود.

این استاد دانشگاه در مورد سوئیفت و ارتباط ایران با بانک‌ها عنوان کرد: با شرایط پیش رو قیمت نفت بالا می‌رود و انتخابات کنگره را ضد ترامپ پیش می‌برد.

آمریکا از یونسکو هم خارج شد

حسینی در مورد بی‌اعتنایی آمریکا به یونسکو نیز گفت: آمریکا سال 2011 با یونسکو تنش پیدا کرد. فرهنگ آمریکاسازی یک پروژه است و این با یونسکو تعارض دارد چرا که به خرده فرهنگ‌ها بسیار توجه می‌کند و این با اهداف آمریکا سازگار نبود و موجب شد آمریکا در یک مقطعی تعهد و حق عضویت خود را به یونسکو پرداخت نکرد و یونسکو قبل از خروج آمریکا عضویت و حق رای آمریکا را قطع کرد.

وی به توجه یونسکو به فلسطین اشاره کرد و افزود: ایران هم عضو فعال یونسکو است و یونسکو فرهنگ همه کشورها را از جمله فلسطین را زنده نگه می‌دارد و خدمات ثبت فرهنگی را برای زنده نگه داشتن فرهنگ‌ها ارائه می‌دهد.

بحران داخلی آمریکا به شخصیت‌های سیاسی رسیده

اسلامی در مورد انزوای آمریکا گفت: ریسک سیاست‌های ترامپ بالاست و رویکرد جدید در آمریکا زاده شده و بحران‌های داخلی به شخصیت‌های سیاسی رسیده است و برخی معتقدند این خود ترمیمی سیستم سیاسی است و نمی‌توان انکار کرد که آمریکا دچار بحران است.

آمریکا با بهره‌کشی ملت‌ها آمریکا شد

وی تاکید کرد: آمریکا به واسطه بهره کشی از ملت‌های جهان آمریکا شده و سیاست‌های شکست یا پیروزی ترامپ در حال حاضر زود است و البته یکجانبه گرایی آمریکا کاملاً مشهود است.

تحریم نباید به تنبه تبدیل شود

حسینی در پایان گفت: تحریم‌ها در یک کشور نباید تبدیل به تنبیه شود و این مغایر با حقوق بشر است.